Yenilenebilir enerji kaynağı olan RES’lerin Hindistan ve Avrupa’dan gemiyle Türkiye’ye getirilen parçalarıyla İzmir, Bursa ve Kocaeli’nde üretilen diğer ekipmanları, özel tırlarla montajın yapılacağı bölgeye taşınıyor.
Montajda kullanılacak vinç ve türbinlerin uygulama alanına ulaşabilmesi için refüj, üst geçit, kavşak gibi noktalarda çeşitli işlemlerin yapıldığı ve yolların açıldığı güzergahlarda, tonlarca parçaların taşınması için onlarca özel tır ve çekici kullanılıyor.
Türbinler bölgeye gelmeden önce hafriyat işlemi tamamlanıp hazır hale getirilen alana, ilk olarak 750 ton ağırlığındaki vincin kurulumu gerçekleştiriliyor.
Kurulum için gerekli şartların oluşup parçaların taşındığı alanda eğitimli personel, yüksek rakımda ve zorlu şartlarda RES kurulumu için milimetrik hesaplamalar yapıyor.
Kayseri’nin İncesu ilçesinde Büyükşehir Belediyesi için RES kurulumu yapan yüklenici firmanın üst yöneticisi Samet Koç, AA muhabirine, türbinlerin kurulumunun uzun ve yorucu bir serüven sonunda yapıldığını söyledi.
Kurulum aşamasında yaklaşık 100 metrelik kanatların taşınmasının en zorlayıcı iş olduğuna dikkati çeken Koç, şöyle konuştu: “Türbinlerimizin kanatları Hindistan’dan yola çıktı. Yaklaşık 45 günlük bir gemi yolculuğuyla İzmir Alsancak Limanı’na geldi. ‘Jeneratör’ dediğimiz parçalarımız Avrupa’dan Gemlik Limanı’na, oradan da buraya taşındı. Türbinleri buraya çıkarabilmek için 10 kilometre yakın yol inşaatı yaptık. Tabii bu inşaatı yaparken zeminle çok mücadele ettik. Özellikle zeminin kaya çıkması tonlarca patlayıcıyı burada imha etmemize neden oldu. Bunun yanında yaklaşık 7,5 kilometrelik bir enerji nakil hattı yaptık. Bunun 2 kilometresi dağ yüzeyinde ve havai hat olarak gerçekleşti. Geri kalan kısımları ise toprağın altında kazı kanal şeklinde tamamlandı.”
Koç, İncesu’da her biri 7 megavatlık 3 türbin kurulumu yaptıklarını ve bunlardan yılda 60 milyon kilovatt saat elektrik üretimi öngörüldüğünü dile getirdi.
“Vinçle kaldırılacak malzemelerin ağırlığı 84 tona dayanıyor”
Şantiye şefi Yusuf Berkay Aslaner de uzunlukları 92 metrelere ulaşan özel tırlarla yaklaşık 80 sevkiyat yaptıklarını ifade etti. Alanda 450 bin metreküplük hafriyat işi yaptıklarını vurgulayan Aslaner, şöyle devam etti:
“Her bir türbinin platform alanı 15 bin metrekare. Hepsini 165 metrelik bir vinç gelecek şekilde dizayn ettik ve tasarladık. Bu kübaj işlemlerimizi yaparken yaklaşık 140 bin kilogram emisyon patlayıcı kullanıldı. Bu 3 türbin için toplamda 2 bin 100 metreküp dayanıklı beton sarf ettik ve yaklaşık 8 bin delgi işlemimiz oldu. Temel için 700 metreküp beton harcadık. Bunun dışında 95 tona yakın her birinin demir donatı işçiliği gerçekleşti. Sevkiyatları yaparken 100 metrede bir plaka testi yaptırmadan ilerlemedik. Burada belirttiğimiz malzemelerin ağırlığı 27 ton ile 84 ton arası değişiyor. Şu an 1625 rakımda çalışıyoruz. Buraya tabii ulaşmak kolay olmadı. Burada 750 beygirlik devasa çekicilerin yardımına da ihtiyaç duyduk. Neyi nereye koyacağınızın ve nereden kaldıracağınızın milimetrik hesabı var. Vinçle kaldırılacak malzemelerin ağırlığı 84 tona dayanıyor. 113 metre yükseklikte montaj yapıldığı oluyor.”
“Ana vincimiz sahaya yaklaşık 30-35 tırla geliyor”
Saha müdürü Muhammed Öztürk ise yaklaşık 2 yıl süren veri toplama sürecinin ardından türbin modelini belirleyip RES kurulumu için çalışmalara başladıklarını söyledi.
Türbinlerin yaklaşık 2-3 haftada taşınabildiğini anlatan Öztürk, “İlk türbinimizin transportunu tamamladığımızda montaja da hazırlanmaya başlıyoruz. Buradaki en büyük etkenimiz ana vincimiz. Ana vincimiz sahaya yaklaşık 30-35 tırla geliyor. Kurulumu yaklaşık 3-4 gün sürüyor. Montaja hazır olduğu zaman bir yandan da ufak tefek hazırlıklarımıza başlıyoruz. Yaklaşık 25 kişiyle çalışıyoruz. Vinç kurulumunu 3-4 günde tamamlıyoruz. Hava müsait olduğu sürece bir türbinin montajını da 3 günde tamamlıyoruz.” diye konuştu.
Devasa malzemelerin büyük emeklerle taşınıp kurulumunun yapıldığını vurgulayan Öztürk, “Dışarıdan baktığımız zaman genellikle türbinler tek parça olarak gözükmekte fakat 550 ile 600 ton arasında değişen devasa bir türbin. Yaklaşık 113 metre kule yüksekliği, 81,5 metre kanat uzunluğu, totalde de 163 metre kanat çapı olan bir türbinden bahsediyoruz. Bu gerçekten devasa bir iş. Sadece iki kule arasındaki kullandığımız 160 cıvatanın her biri 25-30 kilo geliyor. Bunların hepsi insan gücüyle kaldırılıp özel ekipmanlarla sıkılıyor. Bunlar gerçekten çok zahmetli işler.” ifadelerini kullandı.
