Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle üretimin gerilediğini belirten Gürer, “İthal gelmesine rağmen yerli üretimle aynı fiyata satılıyor. Oysa yeterli destek sağlanmış olsaydı sarımsağın fiyatı bu kadar artmayacaktı. Emekliye verilen bin lira bayram ikramiyesi üç kilo sarımsak etmiyor” dedi.
Gürer, Ankara’da hale giderek toptancılarla sarımsak fiyatlarıyla ilgili konuştu. Son dönemde sarımsak fiyatlarındaki artışa işaret eden Gürer, şunları söyledi:
“Sarımsakta fiyat artışı devam ediyor. Sarımsak ülkemizde her bölgede yetişir ancak 2023 yılında 54 bin ton taze, 142 bin ton kuru sarımsak elde edilmesine rağmen 2024 yılında taze 50 bin tona, kuru da 135 bin tona düştü. Girdi maliyetlerindeki artış sarımsak üretiminin 2024 yılında gerilemesine neden oldu. Bu nedenle 2025 yılında stoklar daha da düşük olduğundan ithalata yönelindi. İthalatla 2024 yılında 3 bin ton ithal sarımsak gelmişti, 2025 yılının iki ayında 935 ton ithal sarımsak geldi. Buna rağmen fiyatlardaki artış devam ediyor. İthal gelmesine rağmen yerli üretimle aynı fiyata satılıyor. Oysa yeterli destek sağlanmış olsaydı sarımsağın fiyatı bu kadar artmayacaktı.”
Haldeki bir toptancıyla sohbet eden Gürer, sarımsağın kaç liraya hale geldiğini sordu. Toptancı, “Sarımsak bize 200 lira civarında geliyor. Bu, tüccar malı. Biz burada bir de işçilik yapıyoruz. Kiloda 15 lira işçilik var. 230 lira civarında satıyoruz. Nakliye var, işçilik var” diye konuştu. Sarımsağın vatandaşa ulaşıncaya kadar üç el değiştirdiğini anlatan toptancı “Aralık ayında bunu toptan 100 liraya satıyorduk, kilosu 100-110 liraydı. Üç ayda yüzde 100 artış var” diye konuştu. Toptancı, ithal sarımsağın kilosunun ise 180-200 TL civarında olduğunu söyledi.
Ömer Fethi Gürer de “Bugün ben markete uğradım bir markette kilosu 300 liraydı, diğerinde 450 liraydı. Aralık ayında 140 lira civarındaydı kilosu. Şu anda emekliye bin lira bayram ikramiyesi verildi. Bin lira bayram ikramiyesi artışı üç kilo sarımsak parası etmiyor. İthal gelmesi de sorunu çözmüyor” şeklinde konuştu.
Toptancı da sarımsak ithalatının sorunu çözmediğini belirterek, “Ekimin artması lazım. Ekebilmek için de masraf var. Bir işçinin yevmiyesi bin lira. Gübre, ilaç, tohum, nakliye, her şey masraf. Mazota gelen zam, buna mecbur ekleniyor” dedi.
TOPTANCI: 40 SENEDİR BU İŞİ YAPIYORUM, HİÇ BU KADAR ARTIŞ GÖRMEDİM”
Ömer Fethi Gürer’in, “Siz yıllardır bu işi yapıyorsunuz. Bu dönemdeki artış daha önceki dönemlerde hiç gördüğünüz bir şey miydi” sorusuna toptancı, “40 senedir bu işi yapıyorum. Böyle hiç görmedim, bu kadar olmadı. Şimdi yeni sezon geliyor. Daha 1,5-2 ay böyle gider” diye konuştu.
Ömer Fethi Gürer de “Bu sebzenin fiyatında üç ay içindeki ciddi artış, yüzde 100l’ük artış dikkat çekiyor. Marketlerde de zaten yanına yaklaşmak mümkün değil. Toptancıya gelinceye kadar iki el değiştiriyor, iki de bundan sonra var, dört el. Bunun yanında her dört elde de nakliyeye gidiyor. Mazota gelen her zam doğal olarak fiyatlara yansıyor” dedi. Toptancı, sarımsağın üreticiden kendilerine geldikten sonra paketleme ve saklama işlemleri olduğunu anlatarak, “Halde bunun işçiliği var, ambalaj yaptırıyoruz. Bunlar yüzde 10-15 fireli olur. Ambalaj işinin zaten yevmiyesi bin lira. Bir kişinin yapacağı mal asgari 70-80 kilo. Buzhaneye her ay 1500 lira veriyoruz. Buzhanede takriben 6 ay kalıyor. Bunun meşakkati çoktur. Mesela fazla durduğu zaman çillenme yapar, saklaması külfetlidir, çabuk bozulur. Mecbur buzhaneye koyacağız. Benim dükkanımın aylık elektrik faturası 50 bin lira. Kar marjımız çok düştü. Kiloda bize 7-8 lira kalırsa büyük para” şeklinde konuştu.
Gürer’in sarımsak satışlarında düşme olup olmadığı sorusunu toptancı, “Düşme çok. Şu anda 250 liraya sarımsağı Türkiye’de kaç kişi alabilir” diye yanıtladı.
Ömer Fethi Gürer de “Bu, pazar yerlerindeki en düşük fiyat. Bir de markette 350 ile 600 lira arasında fiyat değişiyor boyutuna, dişine göre. Buna ‘beyaz altın’ diyorlar, eskiden pamuğa diyorlardı” şeklinde konuştu.
“LİMONU DALDA DON VURDU, KARABORSA OLACAK”
Gürer’in diğer ürünlerde de artış olup olmadığını sorması üzerine toptancı, “Hepsinde var. Şu anda limon karaborsa olacak. Limonu dalda don vurdu. Don olduğu için şu anda halde depo limonları var” karşılığını verdi.
